Son günlerde “Hukuk Derslerim” bloguna gereğinden fazla kendimle
şahsen bizzat ilgili yazılar yazdım ki, hani nerdeyse burası kamuya açık günlük
gibi bir şey oldu. Hangi filmi izledim, hangi kitabı okudum, gecenin ikisinde
ne yedim, rüyamda ne gördüm vs. Pek yakında, yazılarıma “naber lan günlük” diye başlarsam kendime
şaşmam.
Fakat, buranın asıl işlevi, elbette benim yazma hevesimi tatmin
etmek değil. Asıl işlevi derslere katkı ve şimdi sabahın bu vakti derse katkı yapmak için çok müsait. Ne güzel. J
ÖSYM’nin sitesinde, mesleki sınavlarda sorulan sorular ve
cevap anahtarları yayınlanıyor. Tebrik edilesi bir uygulama. “Sınav” denilen
karın ağrısı, ne kadar şeffaf olursa şaibe o kadar az olur. Soruları yayınlamak
da şeffaflığın bir gereği.
Bu sabah nerden estiyse 6 Mayıs 2012 günü yapılan Adli Yargı Hakim ve Savcı Adaylığı Sınavındaki Ticaret Hukuku sorularına bakasım geldi. Yalan yok, amacım kendimi test etmekti. Anlattığım dersin sorularının cevabını acaba hiç düşünmeden şöyle elimle koymuş gibi bulabilecek miydim? Ve şunu gördüm ki, değil ben, İİBF’de derslerimi takip eden orta halli bir öğrenci bile, şu 10 sorudan en az 7’sini çok rahat yapabilir. Yani bu yazının ana fikri, sizlere gaz vermek ey talebe cemaati! Ben yaptım, siz de yapabilirsiniz, atla deve değil bu sorular.
(Elbette aşk ile) Buyrun :
41. Tacir sıfatının
kazanılması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Bir
ticari işletmeyi işleten kişinin tacir sayılabilmesi için, işletmeyi kendi
adına işletmesi zorunludur.
b) Küçüklere
ait ticari işletmeyi bunların adına işleten kanuni temsilci, tacir sayılır.
c) Var
olmayan bir ticari işletmeyi açmış gibi işlem yapan kişi, tacir sıfatını
kazanır.
d) Bir
ticari işletmeyi resmî bir makamın iznine gerek olmasına rağmen izin almadan
işleten kişi, tacir sıfatını kazanamaz.
e) Kendisine
ait bir ticari işletme kanuni temsilcisi aracılığı ile işletilen kısıtlı, tacir
olmaya bağlanan ceza hükümlerine tabidir.
Bütünlemede aynen sorasım geldi bu soruyu. A şıkkı ben
buradayım diye bangır bangır bağırıyor.Ben de buradayım ey okuyucu, ya sen nerdesin?
42. Aşağıdakilerden
hangisinde, bir adi iş vardır?
a) Esnafın, memur
lehine bono düzenlemesi
b) Öğrencinin,
poliçeyi muhatap sıfatıyla kabul etmesi
c) Çek hesabı bulunan
ev hanımının, çek düzenlemesi
d) Gerçek kişi
tacirin annesine anneler günü hediyesi olarak esnaftan kolye satın alması
e) Ticaret
şirketinin, çalışanlarına yılbaşı hediyesi olarak dağıtmak üzere tacirden 100
adet çanta satın alması
Bak, bu da bütünleme sorusu olabilir. Öğrenci, memur, ev
hanımı çeldirici olarak şıklara pek güzel dağıtılmış ancak bono, poliçe, çek terimleri
çeldiricilere kanmam diyor. Ha bu arada cevap D. Meşrebinize göre Denizli, Diyarbakır ya da Danimarka.
43. Kolektif şirket
ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) Şirketin tüzel
kişiliği yoktur.
b) Hem gerçek hem
tüzel kişiler ortak olabilir.
c) Şirketin değil,
ortakların tacir sıfatı vardır.
d) Şirketin
borçlarından dolayı ortaklar iflas edebilir.
e) Şirketin ticaret
unvanında, şirketin faaliyet gösterdiği iş dalının yazılması zorunludur.
Askerlik dostum Adem bu soruyu okusaydı “oh kebap” derdi.
Hakkaten kebap. Final sınavında kebaplıklar kısmına bu soruyu ilave edebilirim.
Facebook’ta muhtemel soru müstearıyla gönül rahatlığıyla paylaşabilirsiniz.
Cevap o kadar açık ki, yazmayayım daha iyi. (Yok lan biliyorum cevabı olur mu
öyle şey!)
44. Anonim şirkette,
yönetim kurulunun şirketi temsil yetkisi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
a) Yönetim kurulunun
temsil yetkisi, bir veya daha fazla murahhas üyeye devredilebilir.
b) Esas sözleşmede
aksi öngörülmemişse anonim şirket adına düzenlenecek belgelere, temsile yetkili
olanlardan hepsinin imza atması gereklidir.
c) Temsil yetkisi,
merkezin veya bir şubenin işlerine özgülenecek şekilde sınırlandırılabilir.
d) Temsile yetkili
olanların, görevlerini yaptıkları sırada işledikleri haksız fiillerden şirket
de sorumludur.
e) Temsil yetkisinin
birlikte kullanılmasına ilişkin olarak tescil ve ilan edilen sınırlamalar
geçerlidir.
Ben bir Tekinalp’e bakıp geleyim.
45. Aşağıdakilerin
hangisinde, anonim şirkette genel kurul tarafından yürütülmesi zorunlu olan bir
görev belirtilmiştir?
a) Şirketi yönetmek
b) Şirketi temsil
etmek
c) Esas sözleşmeyi
değiştirmek
d) Bilanço, kâr-zarar
hesabını düzenlemek
e) Şirket hesap ve
defterlerini tutmak
Hani Anayasa değiştirilirken halka soruluyor ya… Anladın…
46. Aşağıdaki şirket
tiplerinden hangisi, sözlü şekilde düzenlenmiş şirket sözleşmesi ile
kurulabilir?
a) Adi şirket
b) Kolektif şirket
c) Anonim şirket
d) Limitet şirket
e) Kooperatif
Bu soruyu mezuniyet sınavında bile sormam. Düşünün o kadar
yani…
47. Anonim şirkette
genel kurul kararının iptali davası ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
a) İptal davası,
kanuna veya esas sözleşme hükümlerine ya da dürüstlük kuralına aykırı kararlar
aleyhine açılabilir.
b) İptal davası,
şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinde açılır.
c) Dava, karar
tarihinden itibaren 1 yıl içinde açılabilir.
d) Kararların yerine
getirilmesi, kişisel sorumluluğa sebep olacaksa yönetim kurulu üyelerinden her
biri iptal davası açabilir.
e) Toplantıda hazır
bulunup da karara olumsuz oy veren ve bu muhalefetini tutanağa geçiren pay
sahibi iptal davası açabilir.
3 ay diye bir şey anlattım gibi derste. Ben hatırladım ama
başka hatırlayan var mı bilemem. Belki ön sıralar: Gökhan, Mahmut, Selçuk,
Hamza, Gizem, Mehtap, Hatice, Uygar, Ahmet vs… Hümeyra kesin hatırlar.
48. Keşideci K
tarafından lehtar L emrine düzenlenmiş bono, teslim ve ciro yoluyla L’den C1’e,
C1’den C2’ye, C2’den L’ye ve son olarak da L’den H’ye devredilmiştir. H, ödeme
gününde senedi K’ye ibraz etmiş, K’nin ödemeden kaçınması üzerine protesto
çekmiştir.
Buna göre, aşağıdaki
ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Senette
imzası bulunan bir kimseye ciro yapılamayacağından C2’nin L’ye yaptığı ciro
geçersizdir.
b) C2’nin
L’ye yaptığı ciro ile alacaklı ve borçlu sıfatları birleştiğinden bono ilişkisi
sona ermiştir. Bu nedenle L’nin H’ye yaptığı ciro geçersizdir.
c) Müracaat
hakkı kapsamında kendisine başvuran H’ye ödeme yapan L, C2’ye müracaat edemez.
d) H,
yetkili hamil sıfatını kazanamadığından müracaat hakkını kullanamaz.
e) L,
senette hem lehtar hem ciranta olarak gösterildiğinden asli borçluya
dönüşmüştür.
Keşideci K dediği bizim Bekir, yani borçlu. L dediği
Alacaklı yani Ahmet. Bekir, Ahmet’e bir bono vermiş ve sonra işte olaylar geliş’miş…
Ahmet, Mehmet’e, Mehmet Hasan’a, Hasan yine dönmüş Ahmet’e, Ahmet de en son Hakkı’ya
bonoyu ciro etmiş. Hakkı, ödeme gününde bonoyu cebinden çıkartıp Bekir’e
göstermiş, yani ibraz etmiş. Bekir’de “iyi ki bir bonon var, ne gösterip
duruyorsun” demiş. Hakkı da cevaben “ama bu ibraz senedi, göstermezsem olmaz ki”
demiş. Sonra benim hakkımda soruşturma açılmış. Yani benim suçum ne şimdi?
Bu arada cevap arada kaynamasın. Herkes önüne bakar, geriye
bakmaz. C2, L’nin gerisinde. Ceyhan güzel memleket. Espri kendini yazdırdı,
yoksa Ceyhan’ın nasıl bir yer olduğunu bilmem, ayrıca sıcaktan nefret ederim.
49. Keşide ve ödeme yeri aynı olan, keşide tarihi 01.06.2012
olarak gösterilmiş olan çek, 15.06.2012 tarihinde muhatap bankaya ibraz
edilmiştir.
Buna göre, aşağıdaki
ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Keşideci
çekten caymışsa muhatap banka hesapta karşılık bulunsa bile ödeme yapmamalıdır.
b) Hesapta
karşılık varsa muhatap banka ödeme yapmak zorundadır.
c) Hesapta
karşılık yoksa hamilin, çekin karşılıksız olduğu gerekçesiyle keşideci aleyhine
çek düzenleme yasağına hükmedilmesi konusunda talepte bulunma hakkı doğmuştur.
d) Muhatap
banka, hesapta karşılık bulunmasına rağmen ödeme yapmaktan kaçınırsa hamilin müracaat
hakkı doğar.
e) Hesapta
karşılık yoksa hamilin, muhatap bankadan çek yaprağı başına ödemesi gereken
meblağı ödemesinin talep hakkı doğmuştur.
Bari buna adam gibi bir yorum yapalım. Anlaşılan ibraz
süresi geçmiş. Malum 10 gün çok kısa. Yok yarın giderim bankaya, yok daha vakti
var ertesi gün de giderim derken, sayılı gün çabuk geçer. E 10 gün geçti gitti
ne olacak? Eğer, borçlu çekten caymamışsa, banka, ibraz süresi geçtikten sonra
elinde çekle gelen hamile ödeme yapmak zorunda değil, ama canı çeker ödeme
yapar bu da mümkün. Ağanın eli tutulmaz. Ağanın elinin tutulması için, keşidecinin çekten cayması lazım. Yine Adana, yine sıcak. Sevmem demiştim, üstüme gelmeyin.
50. Aşağıdakilerden
hangisi, poliçenin zorunlu unsurlarından biridir?
a) Vade
b) Lehtarın adı ve
soyadı
c) Emre kaydı
d) Aval kaydı
e) Faiz şartı
Şu açıkta kalan dördüncü soru! Anlayan anladı. Bu arada Bursa’yı çok
severim. Çünkü Bursa, sevilecek şehirdir. Bursa’da yaşanır. Bursa, muazzam.
Bursa’da bir “anı”sı olana ne mutlu!
Hüseyin Cem ÇÖL
25 Aralık 2012 – Pelitli